:: دوره 7، شماره 26 - ( زمستان 1393 ) ::
جلد 7 شماره 26 صفحات 26-7 برگشت به فهرست نسخه ها
مقایسه تطبیقی نظریه «ناظر آرمانی» در فرااخلاق و نظریه «امر الهی»
عطیه خردمند ، میثم توکلی‌بینا
چکیده:   (2806 مشاهده)
دو نظریه «ناظر آرمانی» و «امر الهی» نظریه‌هایی بر ساخت‌گرا و اراده‌گرا هستند. بر طبق نظریه‌ ناظر آرمانی، حقایق اخلاقی براساس نگرش‌های ناظران آرمانیِ فرضی، تعریف و معنا می‌شود. بر این اساس، شالوده این نظریه‌ها بر نفی حقایق اخلاقی مستقل شکل خواهد گرفت. بنابراین وجود حقایق اخلاقیِ مستقل و بدیهی که بتواند مکشوف عقل آدمی قرار گیرد، انکار می‌شود و حقیقت اخلاقی، ساخته و پرداختۀ پسند / ناپسند ناظرانی آرمانی شمرده می‌شود. به همین دلیل، خودِ این ناظران خالی از فضایل اخلاقی مستقل‌اند و در داوری‌های اخلاقی خود ملزم به رعایت هیچ اصل و ارزش اخلاقی نخواهند بود. نظریه امر الهی نیز دارای تقریرهای متعددی است و نظریه ناظر آرمانی با مبانی فرا اخلاقی خود، به برخی از گونه‌های نظریه امر الهی شباهتی تام دارد. در این میان، یکسانی ماهیت نظریه‌های ناظر آرمانی و امر الهی اشاعره بسیار چشمگیر است. گویا نظریه ناظر آرمانی همان نظریه اشاعره است که به‌صورت لابشرط نسبت به وجود و عدم ناظرانِ ایدئال در لباسی غیردینی نمودار شده است. این مقاله با طرح و مقایسه این دو نظریه، درپی بازتاب ماهیت یکسان آن دو است.
واژه‌های کلیدی: ناظر آرمانی، امر الهی، فرااخلاق، فلسفه اخلاق، حقایق اخلاقی، اخلاق دینی.
متن کامل [PDF 252 kb]   (852 دریافت)    
نوع مطالعه: کاربردی | موضوع مقاله: اخلاق کاربردی(با رویکرد اسلامی)
دریافت: 1398/9/24 | پذیرش: 1398/9/24 | انتشار: 1398/9/24


XML   English Abstract   Print



بازنشر اطلاعات
Creative Commons License این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است.
بازنشر اطلاعات
Creative Commons License این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است.
دوره 7، شماره 26 - ( زمستان 1393 ) برگشت به فهرست نسخه ها