پژوهشگران اخلاقی، اخلاق را به دو قسم فردی و اجتماعی تقسیم می‌کنند. آیا چنین تقسیمی صحیح است و اگر آری با چه معیاری؟ از طرفی کدام بر دیگری مقدم است؟ اخلاق فردی به چه دلیل و اخلاق اجتماعی با کدام معیار؟ چند دیدگاه را می‌توان در این زمینه پی گرفت؛ ازجمله اینکه اخلاق فردی متعلقش خود فرد است و به دیگری سرایت نمی‌کند یا اخلاق فردی غایت و مطلوب و منافعش به فرد می‌رسد نه دیگران، نکته دیگر بحث ارزش‌گذاری است که اخلاق فردی را به اخلاق خودگروانه تفسیر کرده‌اند و اخلاق اجتماعی را به دیگرگرایی. همچنین آموزه‌های دینی و تأکیدی که بر برخی صفات اخلاقی دیگرگرایانه مثل اهتمام به امور دیگران، خیرخواهی و مهربانی و رحمت و شفقت به دیگران، ارزش این نوع از اخلاقیات را در مقابل اخلاق فردگرایانه مطرح نموده است، این مقاله درصدد ارزیابی معیارهای مذکور است و نشان خواهد داد براساس روح توحیدی اسلام و ارزش کمال نهایی و سعادت انسان، اخلاق اجتماعی در خدمت یک نوع «فرد‌گرایی تعالی‌محور» است که در آن انسان برای عبودیت که همان غایت خلقت انسان است و همه اعمال و توجهات اجتماعی‌اش توجیه خواهد شد. در این مقاله براساس آموزه‌های اخلاق اسلامی به‌ویژه آیات قرآن، پنج دلیل اصالی بودن اخلاق فردی، توجه به متعلق اوامر الهی، غایت اخلاق، موضوع اخلاق و دایره مسئولیت اخلاقی انسان برای این دیدگاه ارائه خواهد شد.
Fallah M, Karnokar N. The Limits of Personal and Social Ethics
and Analyzing Its Assessment with Islamic
. پژوهشنامه اخلاق 2018; 11 (42) :113-132 URL: http://akhlagh.maaref.ac.ir/article-1-1103-fa.html
فلاح محمد جواد، کرنوکر نسیم. مرزشناسی اخلاق فردی و اجتماعی و تحلیل ارزش‌گذاری آن
با معیارهای اسلامی
. پژوهشنامه اخلاق. 1397; 11 (42) :113-132
.jpg)
