استادیار گروه معارف اسلامی دانشگاه علامه طباطبائی تهران
چکیده: (450 مشاهده)
تحلیل کارکردهای عقل از مسائل مهمی است که سبب رشد اخلاق اسلامی میشود. کارکردهای عقل در اخلاق اسلامی گاهی به نحو ابزاری است که در منابع نقلی کاربرد دارد و گاهی به نحو مستقل است که در احکام و مباحث کلان علم اخلاق استفاده میشود. توجه به کارکردهای عقل زمینه عمق‌بخشی به مفاهیم و گزارههای اخلاقی را فراهم میکند. هدف پژوهش پیشرو ضرورت به‌کارگیری عقل در اخلاق اسلامی به نحو مستقل است. برای رسیدن به این هدف از روش توصیفی ـ تحلیلی استفاده شده است که برخی از یافتههای پژوهش بدین شرح است: عقل دارای نقشهای مختلف از جمله تعیین کلیات و فروعات احکام اخلاقی و مسائل کلان علم اخلاق بدین ترتیب است: کشف علل و حِکَم احکام اخلاقی؛ کشف قواعد عام اخلاقی به منظور کشف احکام موارد جزئی؛ تحلیل موضوعات احکام اخلاقی و تشخیص مصادیق موضوعات اخلاقی؛ مشارکت در تنسیق علم اخلاق، تعیین حکم اخلاقی در موارد خلاء حکم.
