:: دوره 9، شماره 32 - ( تابستان 1395 ) ::
جلد 9 شماره 32 صفحات 104-85 برگشت به فهرست نسخه ها
ارزیابی نظریه اطلاق اخلاق و نسبیت رفتار از دیدگاه شهید مطهری
افضل بلوکی، محمدعلی مصلح نژاد
دانشگاه سیستان و بلوچستان
چکیده:   (5427 مشاهده)

شهید مطهری درباب اطلاق و نسبیت، اخلاق و صفات نفسانی را مطلق و رفتار را نسبی می‌داند. این نظریه، موجب بروز مناقشاتی مانند عدم مطابقت با نصوص دینی، نسبی‌گرایی و ایجاد بیگانگی میان صفات نفسانی و رفتار انسان شده است، هر چند که تا حدودی از نقدهای وارد بر دیدگاه مطلق‌گرایانی چون کانت و نسبی‌گرایانی چون بنتام در امان است، اما با پذیرش نظریه اعتباریات در حسن و قبح و ذکر ادله‌ای مبنی بر نسبیت حسن و قبح در برخی از موارد، و تصریح بر نسبیت افعال انسان، همچنان در مظان نسبی گرایی است. ایشان برای رهایی از این معضل، ملاک ارزیابی اخلاقی و معیار اطلاق و نسبیت را در مطابقت یا عدم مطابقت افعال انسان با «من عِلوی» و روح متعالی انسان می‌داند که به دلیل اشتراک در همه و همیشه، مطلق است. هدف از انجام این تحقیق، تحلیل و ارزیابی نظریه اطلاق اخلاق و نسبیت رفتار است تا در مواقع ضروری مانند زمان رویارویی با مسائل گوناگون اخلاق کاربردی مورد بهره برداری عملی قرار گیرد، و ضرورت آن، برقراری مطابقت میان نظر اندیشمندان و عمل است.

واژه‌های کلیدی: اطلاق اخلاقی، نسبیت اخلاقی، اصول، وجدان، منِ عِلوی، شهید مطهری
متن کامل [PDF 263 kb]   (629 دریافت)    
نوع مطالعه: بنیادی | موضوع مقاله: اخلاق هنجاری(با رویکرد اسلامی)
دریافت: 1395/2/2 | پذیرش: 1395/6/10 | انتشار: 1395/12/11


XML   English Abstract   Print



بازنشر اطلاعات
Creative Commons License این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است.
بازنشر اطلاعات
Creative Commons License این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است.
دوره 9، شماره 32 - ( تابستان 1395 ) برگشت به فهرست نسخه ها