تأثیرات میراث اخلاقی ایرانیان بر اخلاق اسلامی
|
علی اکبر تیموری فریدنی |
معارف اسلامی قم |
|
چکیده: (5103 مشاهده) |
در اواخر حکومت اموی و آغاز حکومت عباسی، دبیران و کاتبان به دربار حاکمان وارد شده و با توجه به اصالت ایرانی و آشنایی آنان با سنت اخلاق فارسی، این میراث کهن را به دنیای اسلام منتقل کردند. آنان علاوه بر استفاده از آموزههای اخلاق فارسی در نامهنگاریهای خود، به ترجمه و تألیف کتب فراوانی که متأثر از اخلاق فارسی بود پرداختند. آثار نگاشته شده آنان بعدها بهعنوان یکی از منابع اخلاقی شناخته شد و نویسندگان بعدی تلاش کردند با استفاده از آیات و روایات، میراث برجای مانده از دبیران را مشروعیت ببخشند. بدین ترتیب اخلاق فارسی جزء منابع اخلاق پژوهان مسلمان قرار گرفته و نظام اخلاقی آنان را تحت تأثیر قرار داد. اما کدام یک از خصوصیتها و آموزههای اخلاق فارسی به اخلاق اسلامی رسوخ کرد؟ این مقاله برآن است تا با استفاده از شیوه توصیفی ـ تحلیلی، به این پرسش پاسخ داده و پنج خصوصیت استقرا شده که عبارتند از: تفرد پادشاه، نظام طبقاتی، اطاعت از پادشاه، عدالت و ارزشهای اخلاقی متفاوت، را شرح دهد. ورود اخلاق فارسی در دنیای اسلام بازتابهای متفاوتی داشته و سه رویکرد متفاوت در قبال آن بوجود آمد؛ برخی آن را بتمامه پذیرفتند و برخی دیگر تلاش کردند آن را تعدیل کنند و گروهی دیگر نیز با توجه به دیدگاه عقل واحد و خرد جاودان، آن را در کنار دیگر نظامهای اخلاقی جای داده و از برخی آموزههای آن بهره بردند. |
|
واژههای کلیدی: تأثیر پذیری، اخلاق فارسی، تفرّد، اطاعت، نظام طبقاتی، عدالت. |
|
متن کامل [PDF 244 kb]
(626 دریافت)
|
نوع مطالعه: بنیادی |
موضوع مقاله:
اخلاق هنجاری(با رویکرد اسلامی) دریافت: 1394/11/20 | پذیرش: 1395/6/10 | انتشار: 1395/12/11
|
|
|
|