دانشیار گروه فلسفه اخلاق مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی
چکیده: (107 مشاهده)
بررسی جایگاه معرفت در نظریه قرب الهی به روش توصیفی ـ تحلیلی هدف این پژوهش است. بسیاری از اندیشمندان اسلامی قرب الهی را هدف اخلاق دانسته و معرفت خدا را شرط لازم آن قلمداد کردهاند، اما برخی معنای قرب الهی را بر معرفت حضوری به خدا تطبیق میدهند و تشبه الهی، قرب منزلتی و قرب تکوینی را هدف نهایی اخلاق نمیدانند. به نظر میرسد اگرچه معرفت حضوری به خداوند مراتب بالای قرب الهی است و در این صورت، نوعی معرفت میتواند هدف اخلاق محسوب شود، قرب الهی را به معنای معرفت حضوری به خدا دانستن سبب خروج بسیاری از مراتب قرب الهی خواهد شد؛ زیرا بسیاری از انسانها که اعمال اخلاقی را با علم حصولی به خدا و به هدف وصول به بهشت و دوری از جهنم انجام میدهند از قلمرو قرب الهی خارج میشوند؛ درصورتیکه این افراد نیز با حسن فاعلی که دارند، حدنصاب اخلاق را کسب کردهاند و با علم حصولی از خدا، که شرط لازم وصول به این درجه از قرب الهی است، توانستهاند مرتبهای از هدف اخلاق را به دست آورند.