|
نقد تسری انگاره فقهی «تسامح در ادله سنن» به ارزیابی سند روایات اخلاقی
|
مصطفی همدانی   |
| حوزه علمیه قم |
|
|
چکیده: (5575 مشاهده) |
بسیاری از فقیهان شیعه و سنی با استناد به روایات معروف به احادیث «من بلغ» از مناقشات جدی در سند روایات دال بر مستحبات و مکروهات پرهیز کرده و به آسانی طبق مقتضای این روایات فتوا به استحباب و کراهت داده‌اند، گرچه سندی صحیح نداشته باشند. این انگارۀ دیرین فقهی به اخلاق نیز تسری یافته و بدین‌سان بسیاری، تسامح را در اسناد روایات حامل آموزه‌های اخلاقی نیز روا انگاشته‌اند. پژوهۀ فرارو با هدف ارزیابی این رهیافت از روش اسنادی مدد جسته و با تحقیق در سند و دلالت روایات «من بلغ»، احتمالات فقه الحدیثی در فراز محوری «من بلغه ثواب من الله علی عمل» در این روایات را تحلیل نموده و این نظریه را برگزیده است که فراخ‌داری و تساهل و آسان‌نگاری مرسوم به هیج وجه در اخلاق روا نیست؛ زیرا اولاً اخلاق بسیار فربه‌تر از مجموعه‌ای از مستحبات است؛ ثانیاً، «ثواب» و «عمل» در این فراز مخصوص مستحبات نیست و واجبات را هم شامل است؛ و ثالثاً، مدلول این روایات، نوعی امتنان نسبت به روایاتی است که صدورشان از طرق عقلائی احراز شده، اما در واقع صادر نشده‌اند و لذا تسامح در اعتبارسنجی سند روایات اخلاقی روا نیست. |
|
| واژه‌های کلیدی: تسامح در ادله سنن، ثواب آخرت، فقه الاخلاق، روایت اخلاقی. |
|
|
متن کامل [PDF 292 kb]
(1116 دریافت)
|
نوع مطالعه: نظری |
موضوع مقاله:
اخلاق هنجاری(با رویکرد اسلامی)
دریافت: 1395/6/29 | پذیرش: 1396/2/18 | انتشار: 1396/2/18
|
|
|
|
|
|
