در میان آموزه‌های اخلاقی قرآن و احادیث در گستره بخشش و انفاق، برخی بیان‌گر پسندیده بودن ایثار و تمجید از ایثارگران است و در مقابل، مفاد ظاهری برخی دیگر، ناپسند بودن این کار، بلکه نهی از آن می‌باشد. البته دلالت پاره‌ای از این دلایل، محل اشکال و قابل درنگ است؛ ولی از آنجا که در میان هر دو دسته، به دلایلی متقن و قابل اتکا برمی‌خوریم. باید برای رفع تنافی میان آنها کوشید و به گونه‌ای میان آنها جمع نمود. با درنگ در عبارت‌ها و مضامین این آموزه‌ها روشن می‌شود که هر دسته از آنها، ناظر به موردی خاص می‌باشند و بنابراین تنافی میان آنها منتفی است و می‌توان به هر دسته، در مورد خاص خود عمل کرد