استادیار گروه اخلاق و تربیت پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، قم، ایران.
چکیده: (433 مشاهده)
در بازخوانی تاریخ اندیشه اخلاق پژوهان مسلمان می توان سه جریان و چهار رویکرد را از یکدیگر بازشناخت: جریان‌های عقل‌گرا، نص‌گرا و جریان عرفانی که به ترتیب رویکردهای اخلاق عقلی، اخلاق نقلی، اخلاق عرفانی و با ترکیب انها رویکرداخلاق تلفیقی را شکل دادهاند. امتداد تلاش‌های علمی عالمان مسلمان در نهاد علمی دیرپای حوزه‌های علمیه پس از صدها سال فراز و نشیب در آخرین ایستار خود، شاهد شکل‌گیری هشت جریان علمی بوده است. این جریان‌ها حاصل کنشورزی علمی و دغدغه‌های تربیتی عالمان شیعه در حوزه‌های علمیه ایران بوده است. این جریان‌ها عبارت‌اند از جریان سلوکی ـ عرفانی، جریان اخلاق اجتهادی، جریان ترویج عملی معارف اخلاقی، جریان دعایی و مناسکی و جریان تربیت اجتماعی، جریان کلامی ـ حکمی اسلامی، جریان فلسفی نوین(فلسفه اخلاقی) و جریان علمی ـ تجربی. پژوهش حاضر با روش تحلیل مضمون فشرده و رهیافت کلنگر به توصیف و تبیین کوتاه پنج جریان نخست پرداخته و سه جریان بعدی را به جهت گستردگی و تنوع درونگفتمانی به تحقیق مستقلی واگذارده است. این مقاله عهده‌دار ترسیم نقطه کانونی هر گفتمان و معرفی مهمترین چهرهها و آثار هر یک از جریان‌های پنجگانه است.
alizadeh م. The idealogy of Behavioral Ethics – Ijtihadism and Education in Iranian Seminaries in the Last One Hundred Years. پژوهشنامه اخلاق 2024; 17 (65) :51-86 URL: http://akhlagh.maaref.ac.ir/article-1-2385-fa.html
علیزاده مهدی. جریان شناسی اخلاق سلوکی - اجتهادی وتربیتی حوزه‌های علمیه ایران در یکصد سال اخیر. پژوهشنامه اخلاق. 1403; 17 (65) :51-86
.jpg)
