|
معیارهای ارزش رفتارهای جزئی در منابع اسلامی
|
| محمد عالم زاده نوری |
| پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی |
|
|
چکیده: (3281 مشاهده) |
این پژوهش درصدد پاسخ به این سؤال است که «از نظر اسلام ارزش اخلاقی رفتارهای جزئی چگونه سنجیده می‌شود؟» پاسخ به این سؤال در مقایسه میزان ارزش اعمال و قضاوت اخلاقی نسبت به آنها و نسبت به فاعل آنها مؤثر است. روش این پژوهش کاملاً اسنادی و کتابخانه‌ای است و با جمع‌آوری آیات و روایات، تحلیل مفاد آنها و بررسی آرای مفسران قرآن کریم و شارحان حدیث، صورت گرفته است. برای کشفِ میزان ارزشِ یک عمل، باید میزان مُقرِّبیت و مُبعِّدیت آن را سنجید. هرچه یک عمل در حرکت دادن به سمت خدا و نزدیکی به او تأثیر بیشتری داشته باشد و انسان را بیشتر در معرض رحمت خدا قرار دهد ارزشمندتر و خوب‌تر است. «ارزش اخلاقی عمل» به دو معناست؛ یکی ارزش کلی (ذاتی و نوعی)، دوم: ارزش جزئی (موقعیتی و شخصی) پاداش یک عمل ـ نه فقط براساس ارزش کلی و ذاتی ـ که بعد از ملاحظه همه شرایط و ویژگی‌های موقعیتی محاسبه می‌گردد. وقتی حسن فعلی یک عمل را با همه عوامل تأثیرگذار دیگر، جمع جبری می‌کنیم ارزش نهایی عمل به‌دست می‌آید. علاوه‌بر حسن فعلی و درجه صلاحیت نوعی، ویژگی‌هایی که در ارزش جزئی عمل تأثیر دارد به قرار زیر است: ایمان، نیت الهی، علم و معرفت، مقدار عمل، دشواری عمل، توان و تلاش، منظومه و بافت مناسب، استمرار، اهمیت نسبی و موقعیتی، گستره تأثیر و بهره‌مندی مردم. |
|
| واژه‌های کلیدی: عمل، ارزش اخلاقی، حسن فعلی، حسن فاعلی. |
|
|
متن کامل [PDF 275 kb]
(1324 دریافت)
|
نوع مطالعه: نظری |
موضوع مقاله:
فرا اخلاق(با رویکرد اسلامی)
دریافت: 1397/7/24 | پذیرش: 1397/7/24 | انتشار: 1397/7/24
|
|
|
|
|
|
|
| ارسال نظر درباره این مقاله |
|
|
|
.jpg)
