|
تأثیر کلام امام علی (ع) در دیدگاه سرّاج طوسی در تبیین مقام عرفانی رضا
|
| مرضیه پیوندی، قدرت الله خیاطیان، محمدجواد دانیالی |
| استاد تمام گروه عرفان اسلامی دانشگاه سمنان |
|
|
چکیده: (286 مشاهده) |
«رضا» یکی از مقامات عرفانی و بلکه والاترین آنهاست. با‌توجه به اهمیّت آن در سیر‌و‌سلوک عرفانی، پژوهش حاضر با رویکردی توصیفی- تحلیلی، مقام‌عرفانی رضا را در اللّمع سرّاج‌طوسی به‌عنوان قدیمی‌ترین اثر تعلیمی عرفانی مورد بررسی قرار داده و مبتنی بر کلام امیرالمؤمنین (ع) آن را نقد کرده و تأثیرپذیری این متن را از آموزههای امام عارفان شناسایی کرده است. سرّاج همچون بعضی دیگر از عارفان با شاخصهایی مقامات را از احوال جدا کرده و «رضا» را جزو مقامات لحاظ کرده است و پس از آن، احوال را برمیشمارد. اما تطبیق کلمات امیرالمؤمنین (ع) در خصوص «رضا» بر شاخصهای مذکور، نشان میدهد دیدگاه عرفایی چون ابن عربی با کلام حضرت سازگارتر است که تفاوت احوال و مقامات را از حیث شدت و ضعف میبینند و تمایز ماهوی میان آن‌ها قائل نیستند. در سخنان حضرت، مرز گذاری و دسته‌بندی میان احوال و مقامات وجود ندارد و می‌توان هم احادیث دالّ بر مقام و اکتسابی بودن رضا و هم احادیث دالّ بر حال و اعطایی بودن رضا را در آن مشاهده کرد. با توجه به کلام امیرالمؤمنین (ع)، مرتبۀ سومی که سرّاج برای اهل رضا قائل شده است، امکان تحقق ندارد و این از ایرادات تقسیم‌بندی سه‌گانۀ اوست. |
|
| واژه‌های کلیدی: مقام رضا، کلام امام‌علی (ع)، سرّاج، اللّمع فی‌التّصوف. |
|
|
متن کامل [PDF 300 kb]
(76 دریافت)
|
نوع مطالعه: نظری |
موضوع مقاله:
اخلاق کاربردی(با رویکرد اسلامی)
دریافت: 1401/2/20 | پذیرش: 1401/7/3 | انتشار: 1402/3/21
|
|
|
|
|
|
|
| ارسال پیام به نویسنده مسئول |
|
|
|
| ارسال نظر درباره این مقاله |
|
|
|
