|
تحلیلی بر صفت «هلوعیت» در انسان
|
علی رهبر   |
| دانشگاه صنعتی اصفهان |
|
|
چکیده: (2154 مشاهده) |
نظام هستی و انسان از منظر قرآن به «احسن» تعبیر شده است. با این وصف ما با مفاهیمی چون «هلوعیت» انسان در آموزه‌های قرآنی مواجهیم. حرص‌ورزی و جزع، معنای هلوع بودن اوست. «هلع» این است که وقتی انسان به فقر می‌رسد، بی‌تابی و وقتی به بی‌نیازی رسید، از دیگران منع می‌کند. در نکوهش یا ستایش هلوعیت، دیدگاه‌های متفاوتی ارائه شده است. در دو دیدگاه عمده یکی هلوعیت را جبلّی و انسان را طبعاً متصف به صفات مذموم می‌داند. در برابر این نظر، دیدگاه علامه «هلع» را خیر و سوء اختیار انسان را عامل تخریب آن می‌داند. در این میان برخی مثل قاضی باقلانی (به نقل فخر رازی) بین حالت نفسانی هلع و افعال ناشی از هلع تفکیک کرده و مذمت‌ها را متوجه افعال می‌داند، نه حالت نفسانی هلع. مؤیدات چهارگانه‌ای برای دیدگاه دوم وجود دارد: 1. تصریح حکمت 108 نهج‌البلاغه به قلب و حالات متضاد که تفسیر خاص خود را دارد؛ 2. بیان امام سجاد× در مناجات شاکین و تحلیل آن؛ 3. تحلیل کلیت رذیله‌ها دربیان امام خمینی و تبیین آن؛ 4. دیدگاه فیض کاشانی و تأیید برداشت مختار نگارنده. |
|
| واژه‌های کلیدی: نظام احسن، انسان، هلوعیت، قلب، رذیلت. |
|
|
متن کامل [PDF 229 kb]
(716 دریافت)
|
نوع مطالعه: کاربردی |
موضوع مقاله:
اخلاق کاربردی(با رویکرد اسلامی)
دریافت: 1399/10/6 | پذیرش: 1392/10/10 | انتشار: 1392/10/10
|
|
|
|
|
|
|
| ارسال پیام به نویسنده مسئول |
|
|
|
| ارسال نظر درباره این مقاله |
|
|
|
.jpg)
